Pieszy na drodze – przypomnienie podstawowych przepisów
Mimo zmian przepisów drogowych, które regulują zachowania w rejonie przejść dla pieszych, warto sobie przypomnieć jak je stosować w praktyce. W kwestiach bezpieczeństwa drogowego nie zapominajmy także o zdrowym rozsądku oraz kulturze zachowania.
Zmiany w przepisach weszły w życie 1 czerwca 2021 roku, kiedy to nastąpiła nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym. Jak ustalono w przepisie, nie tylko pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych, ale również na nie wchodzący ma pierwszeństwo przed pojazdem (za wyjątkiem tramwaju).
Art. 13. 1. Pieszy wchodzący na jezdnię, drogę dla rowerów lub torowisko albo przechodzący przez te części drogi jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz korzystać z przejścia dla pieszych. Ta szczególna ostrożność powinna polecać na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie.
Natomiast w art. 14 zabrania pieszemu wchodzenia bezpośrednio przed jadący pojazd oraz zwalniania kroku lub zatrzymywania się bez uzasadnionej potrzeby jak również przebiegania przez jezdnię. Pieszy podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście nie może również korzystać z telefonu ani innego urządzenia elektronicznego w sposób uniemożliwiający mu obserwowanie sytuacji na tym przejściu.
Natomiast kierujący pojazdem ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych lub na nie wchodzącemu. Pod pojęciem „ustąpienie pierwszeństwa” rozumie się powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić pieszego do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku. Kierowca zbliżając się do przejścia musi zachować szczególną ostrożność, obserwować nie tylko przejście ale i jego okolice oraz zmniejszyć prędkość tak, by stworzyć możliwość bezpiecznego przejścia przez jezdnię dla pieszych (art. 26 ust. 1 ustawy).
Bezwzględnie zabronione jest wyprzedzanie innego pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany i omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku i zatrzymał się przed przejściem w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu. To wykroczenia za które grozi mandat w wysokości 1500 zł i 15 punktów karnych i które mogą doprowadzić do tragedii na drodze.
Stosując się do przepisów prawa o ruchu drogowym nie zapominajmy też o innych kwestiach, które mogą mieć wpływ na nasze bezpieczeństwo, a nie wynikają z prawnych regulacji, tylko przede wszystkim ze zdrowego rozsądku. Pieszym odradzamy zatrzymywanie się tuż przed przejściem w celu np. rozmowy z inną napotkaną osobą, bez zamiaru wejścia na pasy. Takie zachowanie zdecydowanie dezorientuje kierujących pojazdami i może niepotrzebnie blokować ruch na drodze w przypadku, gdy samochody będą się zatrzymywać, by umożliwić przejście pieszemu, który wcale nie ma tego zamiaru. Nie zaszkodzi, by pieszy zbliżając się do przejścia, zasygnalizował zamiar wejścia na pasy np. poprzez nawiązanie kontaktu wzrokowego z kierowcą czy uniesienie ręki. Należy stosować zasadę ograniczonego zaufania i nie tkwić w przekonaniu, że kierowca na pewno zatrzyma się przed przejściem, bo ma taki obowiązek. Już od najmłodszych lat dzieci już w przedszkolach uczone są, że przed wejściem na „zebrę”, trzeba rozejrzeć się w obu kierunkach, żeby upewnić się, że samochód jest na tyle daleko, że bez przeszkód będzie można przejść bezpiecznie na drugą stronę.
Kierowcy widząc pieszego stojącego przed pasami, bezwzględnie muszą zdjąć nogę z gazu. Natomiast kulturalne zachowanie w interakcjach z innymi uczestnikami ruchu wymaga, by zatrzymać się przed przejściem przy którym stoi pieszy. Bądźmy dla siebie uprzejmi na drodze. Wzajemny szacunek i respektowanie praw innych uczestników ruchu pomaga bezpiecznie dotrzeć do celu.